करिअर मार्गदर्शन

बारावीनंतर विद्यार्थ्यांसाठी अनेक करिअर पर्याय उपलब्ध आहेत, जे त्यांच्या आवडी, क्षमता आणि त्यांनी निवडलेल्या प्रवाहावर (विज्ञान, वाणिज्य, कला) अवलंबून असतात.

येथे काही प्रमुख पर्यायांची यादी दिली आहे:

• विज्ञान शाखेनंतर (After Science Stream):
  • अभियांत्रिकी (Engineering): BE/B.Tech (कॉम्प्यूटर, मेकॅनिकल, सिव्हिल, इलेक्ट्रॉनिक्स, इलेक्ट्रिकल, IT, एरोनॉटिकल, केमिकल, इत्यादी).
  • वैद्यकीय (Medical): MBBS (डॉक्टर), BDS (दंतवैद्य), BAMS (आयुर्वेदिक), BHMS (होमिओपॅथी), BUMS (युनानी).
  • पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम (Paramedical Courses): BPT (फिजिओथेरपी), BOT (ऑक्युपेशनल थेरपी), BSc नर्सिंग (Nursing), B.Pharmacy (फार्मास्युटिकल).
  • विज्ञान पदवी (Science Graduation): BSc (भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित, जीवशास्त्र, बायोटेक्नॉलॉजी, कॉम्प्यूटर सायन्स, IT, मायक्रोबायोलॉजी, फॉरेन्सिक सायन्स, इत्यादी).
  • आर्किटेक्चर (Architecture): B.Arch.
  • संरक्षण सेवा (Defence Services): NDA (आर्मी, नेव्ही, एअर फोर्स).
• वाणिज्य शाखेनंतर (After Commerce Stream):
  • वाणिज्य पदवी (Commerce Graduation): B.Com (साधे, अकाउंटिंग, बँकिंग, फायनान्स).
  • व्यवसाय प्रशासन (Business Administration): BBA/BBM (मानव संसाधन, विपणन, वित्त).
  • व्यावसायिक अभ्यासक्रम (Professional Courses): CA (सनदी लेखापाल), CS (कंपनी सचिव), ICWA (लागत लेखापाल).
  • इतर: बँकिंग आणि वित्त (Banking & Finance), विमा (Insurance), डिजिटल मार्केटिंग (Digital Marketing).
• कला शाखेनंतर (After Arts Stream):
  • कला पदवी (Arts Graduation): BA (इतिहास, राज्यशास्त्र, समाजशास्त्र, मानसशास्त्र, अर्थशास्त्र, साहित्य, भाषा, पत्रकारिता, इत्यादी).
  • कायदा (Law): BA LLB (5 वर्षांचा एकत्रित अभ्यासक्रम).
  • पत्रकारिता आणि मास कम्युनिकेशन (Journalism & Mass Communication): BJMC.
  • हॉटेल व्यवस्थापन (Hotel Management): BHM.
  • इव्हेंट व्यवस्थापन (Event Management).
  • फॅशन डिझायनिंग (Fashion Designing).
  • ललित कला (Fine Arts): BFA.
  • शिक्षण (Education): B.Ed (पदवीनंतर).
• व्यावसायिक आणि डिप्लोमा अभ्यासक्रम (Vocational & Diploma Courses):
  • पॉलिटेक्निक (Polytechnic): विविध अभियांत्रिकी डिप्लोमा (मेकॅनिकल, सिव्हिल, कॉम्प्यूटर, इलेक्ट्रॉनिक्स, ऑटोमोबाइल, इत्यादी).
  • ITI (औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था): फिटर, इलेक्ट्रिशियन, वेल्डर, कॉम्प्यूटर ऑपरेटर, इत्यादी.
  • शॉर्ट टर्म सर्टिफिकेशन कोर्सेस (Short Term Certification Courses): ग्राफिक डिझायनिंग, वेब डिझायनिंग, डिजिटल मार्केटिंग, टॅली, इत्यादी.

यापैकी कोणताही पर्याय निवडताना, विद्यार्थ्याने आपल्या आवडीनुसार, भविष्यातील करिअरच्या उद्दिष्टानुसार आणि बाजारपेठेतील मागणीचा विचार करून निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे. करिअर समुपदेशकाची मदत घेणे देखील फायदेशीर ठरू शकते.

बारावीला 48.93% गुण मिळाले आहेत आणि इंग्रजीमध्ये अडचणी येत आहेत, परंतु गणिताची आवड आहे, त्यामुळे काही पर्याय उपलब्ध आहेत:

• ITI (Industrial Training Institute):
  • तुम्ही ITI मध्ये प्रवेश घेऊ शकता. गणित चांगलं असल्यामुळे तुम्हाला इलेक्ट्रीशियन (Electrician), फिटर (Fitter) यांसारख्या ट्रेडमध्ये (Trade) फायदा होऊ शकतो.
  • ITI केल्यावर तुम्हाला लगेच नोकरी मिळू शकते आणि तुम्ही स्वतःचा व्यवसाय देखील सुरु करू शकता.
• Diploma Courses:
  • पॉलिटेक्निक डिप्लोमा (Polytechnic Diploma) हा एक चांगला पर्याय आहे.
  • तुम्ही मेकॅनिकल (Mechanical), सिविल (Civil), इलेक्ट्रिकल (Electrical) यांसारख्या इंजीनियरिंगच्या (Engineering) डिप्लोमा कोर्सेससाठी (Diploma Courses) अर्ज करू शकता.
• Vocational Courses:
  • तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार कोणताहीVocational course निवडू शकता.
• इंग्रजी सुधारण्यासाठी:
  • इंग्रजी सुधारण्यासाठी तुम्ही स्पोकन इंग्लिश क्लासेस (Spoken English classes) लावू शकता किंवा ऑनलाइन कोर्सेस (Online courses) करू शकता.
    उदाहरणार्थ: British Council, Duolingo.
    ब्रिटिश कौन्सिल (British Council)
    डुओलिंगो (Duolingo)

तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार आणि योग्यतेनुसार कोणताही एक पर्याय निवडू शकता.

करिअर किंवा नोकरी बदलण्यासाठी योग्य वेळ निवडणे हे अनेक घटकांवर अवलंबून असते. काही महत्त्वाचे घटक खालीलप्रमाणे:

• सध्याच्या नोकरीतील असमाधान: जर तुम्ही तुमच्या सध्याच्या नोकरीत समाधानी नसाल, तुम्हाला कामात स्वारस्य नसेल किंवा तुमच्याValue चा आदर होत नसेल, तर नोकरी बदलण्याचा विचार करण्याची ही योग्य वेळ असू शकते.
• नवीन संधी: तुमच्या ध्येयांनुसार चांगली संधी मिळत असेल, तर नोकरी बदलणे फायदेशीर ठरू शकते.
• आर्थिक गरज: जर तुम्हाला आर्थिक अडचणी येत असतील किंवा तुमच्या सध्याच्या नोकरीत चांगलीSalary मिळत नसेल, तर तुम्ही नोकरी बदलण्याचा विचार करू शकता.
• कौशल्ये विकसित करण्याची संधी: जर तुम्हाला नवीन कौशल्ये शिकायची असतील किंवा तुमच्या करिअरमध्ये प्रगती करायची असेल, तर नोकरी बदलणे हा एक चांगला पर्याय आहे.
• कंपनीची आर्थिक स्थिती: जर तुमची कंपनी आर्थिकदृष्ट्या अडचणीत असेल, तर नोकरी बदलणे सुरक्षित असू शकते.

नोकरी बदलण्यापूर्वी विचार करणे आवश्यक आहे:

• तुमच्या गरजा व अपेक्षा काय आहेत?
• तुमच्याकडे आवश्यक कौशल्ये आणि अनुभव आहे का?
• नवीन नोकरी तुमच्यासाठी योग्य आहे का?

शेवटी, करिअर किंवा नोकरी बदलण्याचा निर्णय हा तुमचा वैयक्तिक निर्णय आहे.
तसेच निर्णय घेण्यापूर्वी तुमच्या परिस्थितीचा आणि भविष्याचा विचार करणे आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता:

1. टाइम्स ऑफ इंडिया: नोकरी बदलण्याची योग्य वेळ
2. ईटीएचआरवर्ल्ड: नोकरी बदलण्याची योग्य वेळ