सौर ऊर्जा

3 एचपी डीसी सोलर वॉटर पंप मध्ये जास्त पाणी मारणारा पंप निवडताना खालील गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे:

• पंपची क्षमता: पाण्याची किती उंचीवर गरज आहे (हेड) आणि किती पाणी (फ्लो रेट) आवश्यक आहे, यानुसार पंपची क्षमता ठरते. 600 फूट पाईपलाईनसाठी जास्त हेड असणारा पंप निवडावा लागेल.
• पंपचा प्रकार: सबमर्सिबल पंपमध्ये विविध प्रकार असतात. आपल्या गरजेनुसार योग्य पंप निवडा.
• कंपनी आणि मॉडेल: बाजारात अनेक कंपन्यांचे पंप उपलब्ध आहेत. त्यांची तुलना करून चांगला पंप निवडा.

काही प्रमुख कंपन्या आणि त्यांचे पंप:

1. लुबी सोलर पंप (Lubi Solar Pump)
2. क्रॉम्पटन ग्रीव्हज सोलर पंप (Crompton Greaves Solar Pump)
3. तात सन (TATA Solar Pump)

टीप: पंप निवडण्यापूर्वी तज्ञांचा सल्ला घेणे आणि आपल्या गरजेनुसार योग्य पंप निवडणे महत्त्वाचे आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता:

• Loom Solar
• Vikram Solar

तुमचा कुसुम सोलर पंप ४जी कंट्रोलरमधील सिम बंद झाले आहे आणि कंपनीकडून प्रतिसाद मिळत नाही, अशा स्थितीत तुम्ही खालील उपाय करू शकता:

• तक्रार नोंदवा: सर्वप्रथम, कंपनीच्या ग्राहक सेवा विभागात (customer care department) लेखी तक्रार नोंदवा. तुमच्या तक्रारीत तुमचा पंप आयडी, समस्या आणि तुमच्या संपर्काची माहिती स्पष्टपणे नमूद करा.
• नोडल अधिकाऱ्याकडे तक्रार करा: प्रत्येक वितरण कंपनीमध्ये नोडल अधिकारी (nodal officer) असतो. तुम्ही त्यांच्याकडे तक्रार दाखल करू शकता.
• ऊर्जा मंत्रालयाकडे तक्रार करा: भारत सरकारच्या ऊर्जा मंत्रालयाच्या (Ministry of Power) अधिकृत वेबसाइटवर किंवा ग्राहक सेवा पोर्टलवर तुम्ही ऑनलाइन तक्रार नोंदवू शकता.
• ग्राहक न्यायालयात जा: जर कंपनीने तुमच्या तक्रारीचे निवारण केले नाही, तर तुम्ही ग्राहक न्यायालयात (consumer court) दाद मागू शकता.

हे उपाय करूनही समस्या सुटत नसेल, तर अधिक माहितीसाठी आणि मदतीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• महाराष्ट्र ऊर्जा विकास अभिकरण (MEDA): mahaurja.com
• Ministry of New and Renewable Energy (MNRE): mnre.gov.in

सौरऊर्जा

सौरऊर्जा म्हणजे सूर्यापासून मिळवलेली ऊर्जा. सूर्य हा पृथ्वीवरील प्रमुख नैसर्गिक ऊर्जास्रोत आहे. ऊर्जेची गरज सध्याच्या तुलनेत काही पटीत वाढेल आणि सध्या वीजनिर्माण क्षेत्रात अग्रेसर असलेल्या आण्विक ऊर्जा क्षेत्राने दिवसाला एक अशा गतीने अणुभट्ट्या उभारल्या तरी ही गरज पुरी होण्यासारखी नाहीनाहीघ बढती समजून रोजी गमभन डोळे गमती. शिवाय जपानमधील दुर्घटनेच्या पार्श्वभूमीवर जगानेही अणुप्रकल्पांचा फेरविचार करण्यास सुरुवात केली आहे. त्या पार्श्वभूमीवर सौरऊर्जेचा विचार केला असता एका तासात पृथ्वीवर पडणारी सौरऊर्जा ही रूपांतरित केल्यास आपली एका वर्षाची ऊर्जेची गरज भागवण्यासाठी पुरेशी असते, मात्र हे प्रत्यक्षात आणण्यासाठी आणखी बऱ्याच संशोधनाची आवश्यकता आहे. अपारंपारिक आणि विशेषतः सौरऊर्जा क्षेत्रातील संशोधनावरील निधी तसेच जागरूकता दिवसेंदिवस वाढत आहे. सध्याच्या पारंपारिक ऊर्जास्रोतांचे पर्याय फक्त अजून काही वर्षेच उपलब्ध असणार आहेत. शिवाय त्यांच्या अनेक नकारात्मक बाजूही आहेत. अपारंपरिक ऊर्जाक्षेत्रात सौरऊर्जेशिवाय वायुऊर्जा, टायडल, जिओथर्मल असे पर्याय आहेत. मात्र, भविष्यकाळातील ऊर्जेची गरज काही अंशीच भागवण्याची क्षमता त्यात आहे. सध्या सौरऊर्जा क्षेत्रातील संशोधन हे मुख्यतः सौरऊर्जा ही पारंपरिक ऊर्जास्रोतांपेक्षा कमी खर्चिक करण्यासाठी चालू आहे. जपान, जर्मनी या सौरऊर्जेतील परंपरागत शिलेदारांसकट अमेरिका शिवाय चीन आणि भारतानेही याबाबत पुढाकार घेतला आहे. सौरऊर्जा निर्मितीत आणि नंतर वापरातही कुठल्याही भारतभ म्हणून  प्रकारचे अपायकारक वायू वातावरणात सोडले जात नाहीत. त्यामुळे प्रदूषण, ग्लोबल वार्मिंगसारखे इतर ऊर्जाक्षेत्रांशी निगडित वादांचे विषय सौरऊर्जेपासून मात्र चार हात दूरच आहेत.

सौरऊर्जेचा वापर संपादन करा

प्रकाशसंश्लेषण

हरितद्रव्य असणारी सर्व झाडे, सुक्ष्मजीव इत्यादी.

उष्णता

बाष्पीभवन

प्रकाश

मनुष्यप्राण्यात ड-जीवनसत्व बनवण्यासाठी, सौरविद्युत

ऊर्जा संसाधने संपादन करा

ऊर्जा संसाधनाचे वर्गीकरण खालील प्रकारे केले जाते

पारंपारिक ऊर्जा संसाधने

सरपण, शेणाच्या गोवऱ्या, पेंढा हे पारंपारिक इंधन वर्षानुवर्षे वापरले जात आहे. याशिवाय कोळसा, खनिज तेल, जल ऊर्जा, अणुऊर्जा इत्यादींचा पारंपारिक ऊर्जा संसाधनांत समावेश होतो

'अपारंपारिक ऊर्जा संसाधनेcbcghyugjf'

सौरऊर्जेचा महत्व संपादन करा

सूर्य हा ऊर्जेचा मुख्य स्रोत आहे. सौर ऊर्जा घेण्यासाठी घरात कुठल्याही प्रकारचा मीटर बसवावा लागत नाही व कुठलेही बिल भरावे लागत नाही.

मोठ्या प्रमाणात सूर्याची ऊर्जा उपलब्ध असून त्याचा आपण जर उपयोग करू शकलो तर निसर्गातील झाडांची तोड थांबू शकेल. त्यामुळे पर्यावरण र्हासालाही आळा बसेल.

दिवसातील १२ तास सौर ऊर्जा आपल्या बरोबरच असते. उरलेल्या १२ तासांसाठी आपण सौर ऊर्जेची साठवण करून रात्रीच्या वेळी उपयोगात आणू शकतो यासाठी खर्च सुद्धा अल्पप्रमाणात येतो.

सौर उपकरणांमध्ये अंतरर्वक्र आरसे वापरण्याचे मुख्य कारण त्यांची प्रकाश केंद्रित करण्याची क्षमता आहे.

उदाहरणार्थ, सौर कुकरमध्ये, अंतरर्वक्र आरसा सूर्यकिरणे भांड्यावर केंद्रित करतो, ज्यामुळे ते लवकर गरम होते आणि अन्न शिजते.

अधिक माहितीसाठी, आपण हे पाहू शकता:

सौर ऊर्जा निर्मिती म्हणजे सूर्याच्या किरणांपासून वीज तयार करणे. हे करण्यासाठी विविध तंत्रज्ञान वापरले जातात:

सौर ऊर्जेचे फायदे:

• पर्यावरणास अनुकूल (Environment friendly)
• प्रदूषण (Pollution) कमी
• खर्चिक नाही (Low cost)

अधिक माहितीसाठी:

1. महाराष्ट्र ऊर्जा विकास अभिकरण (MEDA)
2. नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालय (MNRE), भारत सरकार

सौर ऊर्जा निर्मितीची आवश्यकता खालीलप्रमाणे:

• पर्यावरणपूरक: सौर ऊर्जा हे पर्यावरणास अनुकूल आहे. यामुळे कोणत्याही प्रकारचे प्रदूषण होत नाही.
• नैसर्गिकरित्या विपुल: सूर्यप्रकाश भरपूर प्रमाणात उपलब्ध आहे, त्यामुळे सौर ऊर्जा निर्मितीसाठी नैसर्गिकरित्या भरपूर स्रोत उपलब्ध आहे.
• खर्चिक नाही: सौर ऊर्जा निर्मितीसाठी लागणारी उपकरणे एकदा बसवल्यानंतरoperation cost खूप कमी असतो.
• स्वतंत्रता: सौर ऊर्जा तुम्हाला स्वतःची वीज तयार करण्याची संधी देते, त्यामुळे तुम्ही वीज वितरण कंपन्यांवर अवलंबून राहत नाही.
• ग्रामीण भागासाठी उपयुक्त: सौर ऊर्जा दुर्गम भागांमध्ये वीज पोहोचवण्यासाठी खूप उपयोगी आहे, जिथे वीज पोहोचवणे कठीण आहे.
• नवीन रोजगार: सौर ऊर्जा क्षेत्रात नवीन नोकरीच्या संधी निर्माण होतात.
• कार्बन उत्सर्जन घटवते: जीवाश्म इंधनावर अवलंबून न राहता सौर ऊर्जा वापरल्याने कार्बन उत्सर्जन कमी होते, ज्यामुळे हवामान बदलाचा धोका कमी होतो.

अधिक माहितीसाठी:

नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालय (MNRE)