घटस्फोट

भाग - ३ मूलभूत हक्क ही भारतीय संविधानातील मूलभूत अधिकारांची सनद आहे. ही सनद भारतीयांना भारतीय नागरिक म्हणून त्यांचे आयुष्य शांतता व समानतेने व्यतीत करण्याचे नागरी अधिकार प्रदान करते. या मूलभूत हक्कांमध्ये कायद्यापुढे समानता, उच्चार आणि अभिव्यक्ति- स्वातंत्र्य, शांततेने कोठेही उपस्थित राहण्याचे व सभा स्वातंत्र्य, आणि नागरी हक्कांच्या संरक्षणासाठी संवैधानिक प्रतिकारासाठी habeas corpus यासारख्या याचिकांचा अधिकार, असे उदारमतवादी लोकतांत्रिक देशांमध्ये असलेल्या अधिकारांचा समावेश होतो. या अधिकारांचा भंग केल्यास न्यायालयाच्या विवेकानुसार भारतीय दंडविधान संहितेखाली शिक्षा होऊ शकते. मूलभूत मानवी अधिकाराखाली भारतीय नागरिकाच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या योग्य आणि मैत्रीपूर्ण प्रगतीसाठीचे हक्क अशी भारताच्या मूलभूत हक्कांची व्याख्या केली जाऊ शकते. हे हक्क संपूर्ण जगात वंश, जन्माचे ठिकाण, धर्म, जात, संप्रदाय, रंग, लिंग यांत भेदभावाशिवाय सर्व नागरिकांना लागू आहेत. काही बंधने वगळता हे अधिकार न्यायालयाद्वारे सर्व ठिकाणी लागू आहेत. इंग्लंडचे हक्कांविषयीचे विधेयक, अमेरिकन संयुक्त राज्यांचे हक्कांविषयीचे विधेयक, आणि फ्रान्सचे माणसाच्या अधिकाराच्या घोषणा यांमध्ये भारताच्या मूलभूत अधिकारांचे मूळ आहे.

भारतीय संविधान

भारतीय संविधानाने प्रदान केलेले सात मूलभूत अधिकार खालील प्रमाणे आहेत.[१]

समानतेचा हक्क

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा हक्क

शोषणापासून संरक्षणाचा हक्क

धार्मिक निवड व स्वातंत्र्याचा हक्क

सांस्कृतिक व शैक्षणिक हक्क

संवैधानिक प्रतिकाराचा हक्क

मालमत्तेचा हक्क (हा हक्क ४४व्या संवैधानिक दुरुस्तीनुसार मूलभूत अधिकारातून वगळून कायदेशीर अधिकार म्हणून नमूद करण्यात आला आहे.)

खासगी व समुदायाच्या भल्याकरता असणाऱ्या स्वातंत्र्याला हक्क असे संबोधले जाते. भारतीय घटनेने प्रदान केलेले हक्क हे "भूभागाचे मूलभूत कायदे" यामध्ये अंतर्भूत केले असल्याकारणाने ते मुलभूत असून न्यायालयाद्वारे प्रवर्तित केले गेले आहेत. तरीही, हे हक्क अपरिवर्तनशील किंवा घटनादुरुस्तीपासून मुक्त नाहीत.[२] कलम २० हे भारतीय नागरिकांना गुन्हेगारीसाठी दोषी अशा संबंधात संरक्षण प्रदान करते. कोणत्याही व्यक्तीस एखाद्या गुन्ह्यासाठी फक्त एकदाच शिक्षा होईल. तेव्हाच्या उपलब्ध कायद्यानुसार दोषींना शिक्षा होईल. कोणत्याही नागरिकास स्वत:विरुद्ध कोर्टात साक्ष देणे भाग पाडले जाऊ शकत नाही.

तुमच्या प्रश्नानुसार, तुमची दुसरी पत्नी तुमच्या घरातून दागिने आणि पैसे घेऊन पळून गेली आहे आणि तिने यापूर्वीही असेच प्रकार केले आहेत, तसेच तिचा घटस्फोटही झालेला नाही, अशा परिस्थितीत तुम्ही खालील गोष्टी करू शकता:

• पोलिसात तक्रार दाखल करा: तुमची पत्नी घरातून दागिने आणि पैसे घेऊन पळून गेली आहे, त्यामुळे तुम्ही पोलिसात चोरीची तक्रार दाखल करू शकता. तसेच, तिने यापूर्वी अशाच प्रकारे फसवणूक केली आहे, हे देखील पोलिसांना सांगा.

• कोर्टात याचिका दाखल करा: तुमची पत्नी आधीपासूनच विवाहित आहे आणि तिने घटस्फोट न घेताच तुमच्याशी लग्न केले, हे कायद्याचे उल्लंघन आहे. त्यामुळे तुम्ही कोर्टात तिच्याविरुद्ध याचिका दाखल करू शकता. भारतीय दंड संहिता कलम 494 (IPC Section 494) नुसार, जर कोणताही व्यक्ती जिवंत जोडीदार असताना दुसरे लग्न करत असेल, तर ते অবৈধ ठरते. https://indiankanoon.org/doc/427874/

• विवाह रद्द करण्याची याचिका: तुमची पत्नी घटस्फोट न घेताच तुमच्याशी लग्न केल्यामुळे, हे लग्न অবৈধ ठरते. त्यामुळे तुम्ही कोर्टात विवाह रद्द करण्याची याचिका दाखल करू शकता.

• मानसिक आणि आर्थिक नुकसानीची भरपाई: तुमच्या पत्नीने तुम्हाला মানসিক आणि आर्थिक त्रास दिला आहे, त्यामुळे तुम्ही कोर्टात तिच्याकडून भरपाई मागू शकता.

• पुरावे गोळा करा: तुमच्या पत्नीने यापूर्वी कोणाशी लग्न केले होते आणि तिने त्यावेळी फसवणूक केली होती, याचे पुरावे गोळा करा. हे पुरावे तुम्हाला कोर्टात मदत करतील.

• वकिलाचा सल्ला घ्या: या प्रकरणात योग्य मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी तुम्ही वकिलाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. वकील तुम्हाला योग्य कायदेशीर सल्ला देऊ शकतील आणि कोर्टात तुमची बाजू मांडण्यास मदत करतील.

इतर महत्वाचे मुद्दे:

• तुम्ही शांत राहून विचारपूर्वक निर्णय घ्या.

• कोणत्याही दबावाखाली येऊन निर्णय घेऊ नका.

• आपल्या कुटुंबाचा आणि मित्रांचा आधार घ्या.

Disclaimer: मी एक AI chatbot आहे आणि हा कायदेशीर सल्ला नाही. कोणत्याही कायदेशीर कारवाई करण्यापूर्वी तुम्ही वकिलाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

हिंदू विवाह कायदा, १९५५ च्या तरतुदींनुसार, एक हिंदू पतीसुद्धा आपल्या पत्नीकडून पोटगी मागू शकतो जर तो तिच्यापेक्षा कमी कमवत असेल किंवा अजिबात कमवत नसेल, तरीही हे दुर्मिळ आहे.

म्हणजे होय, नवऱ्याला पोटगी मिळू शकते.

सहसा, पती पत्नीला आयुष्यभर सांभाळण्यास बांधील असतो. त्यामुळे असे प्रकरण न्यायालयात जरा जड जाते.