
युद्ध
सम्राट अशोकाने कलिंगच्या युद्धा (इ.स.पू. २६१) नंतर माघार घेतली नसती, तर अनेक गोष्टी घडू शकल्या असत्या. काही संभाव्य परिणाम खालीलप्रमाणे:
- साम्राज्याचा विस्तार: कलिंग जिंकल्यानंतर, अशोक दक्षिणेकडील राज्यांवर विजय मिळवू शकला असता आणि मौर्य साम्राज्याचा विस्तार आणखी वाढवू शकला असता.
- अधिक मनुष्यहानी: युद्ध चालू ठेवल्याने मोठ्या प्रमाणात जीवितहानी झाली असती. कलिंगच्या युद्धात आधीच खूप लोक मारले गेले होते, आणि आणखी युद्धे झाली असती तर ही संख्या आणखी वाढली असती.
- राजकीय अस्थिरता: सततच्या युद्धामुळे साम्राज्यात राजकीय अस्थिरता निर्माण झाली असती. बंडखोरी आणि असंतोष वाढला असता, ज्यामुळे साम्राज्याचे विघटन झाले असते.
- आर्थिक नुकसान: युद्धांमुळे राज्याच्या तिजोरीवर मोठा ताण आला असता. संसाधने युद्धावर खर्च झाली असती, ज्यामुळे विकासकामांसाठी निधी कमी पडला असता.
- बौद्ध धर्माचा प्रसार मंदावला असता: कलिंगच्या युद्धानंतर अशोकाने बौद्ध धर्म स्वीकारला आणि त्याचा प्रसार केला. जर युद्ध चालू राहिले असते, तर त्याला धर्माचा प्रसार करण्यासाठी वेळ आणि संसाधने मिळाली नसती.
अशोकाने युद्धानंतर माघार घेतल्याने त्याचे हृदय परिवर्तन झाले आणि त्याने 'धम्म' (धर्माचे पालन) स्वीकारले. यामुळे त्याचे राज्य अधिक शांततापूर्ण आणि समृद्ध बनले.
- मेजर सोमनाथ शर्मा हे भारतीय सेनेतील 'परमवीर चक्र' पुरस्काराचे पहिले मानकरी आहेत. त्यांनी 1947 च्या भारत-पाक युद्धात अद्भुत शौर्य दाखवले.
- 3 नोव्हेंबर 1947 रोजी, मेजर शर्मा यांच्या नेतृत्वाखालील सैन्याच्या तुकडीने, पाकिस्तानी सैन्याच्या मोठ्या हल्ल्याला शौर्याने तोंड दिले. त्यांनी आपल्या सैनिकांना प्रोत्साहन देत, शेवटच्या श्वासापर्यंत लढाई केली. त्यांच्या या पराक्रमामुळे श्रीनगर विमानतळ वाचले.
- या युद्धातील अतुलनीय योगदानाबद्दल त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्राने सन्मानित करण्यात आले.

मेजर सोमनाथ शर्मा
- सेकंड लेफ्टनंट अरुण खेत्रपाल हे 1971 च्या भारत-पाक युद्धातील एक वीर जवान होते. त्यांनी 'बॅटल ऑफ बसंतर' मध्ये अद्भुत शौर्य दाखवले.
- 16 डिसेंबर 1971 रोजी, खेत्रपाल यांनी पाकिस्तानी सैन्याच्या रणगाड्यांना एकटे भिडून त्यांचा हल्ला परतवून लावला. त्यांनी अनेक पाकिस्तानी रणगाडे नष्ट केले आणि भारतीय भूमीचे रक्षण केले.
- या युद्धातील त्यांच्या शौर्यासाठी त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्राने सन्मानित करण्यात आले.

सेकंड लेफ्टनंट अरुण खेत्रपाल
- कॅप्टन विक्रम बत्रा हे 1999 च्या कारगिल युद्धातील hero होते. त्यांनी अनेक महत्वाच्या ठिकाणी विजय मिळवला.
- कारगिल युद्धादरम्यान, कॅप्टन बत्रा यांनी 'पॉइंट 4875' जिंकण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्यांनी आपल्या जीवाची पर्वा न करता शत्रूंवर हल्ला केला आणि विजय मिळवला.
- त्यांच्या शौर्याबद्दल त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्राने सन्मानित करण्यात आले.

कॅप्टन विक्रम बत्रा
- लांस नायक अल्बर्ट एक्का हे 1971 च्या भारत-पाक युद्धातील एक शूर सैनिक होते.
- 4 डिसेंबर 1971 रोजी, त्यांनी शत्रूंवर हल्ला करत त्यांना कंठस्नान घातले. त्यांनी अनेक शत्रूंना मारले आणि भारतीय सैन्याला विजय मिळवून दिला.
- या युद्धातील त्यांच्या शौर्यासाठी त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्राने सन्मानित करण्यात आले.

लांस नायक अल्बर्ट एक्का
पहिले ब्रह्मयुद्ध (१८२४-१८६६)
पहिलं ब्रह्मयुद्ध हे ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनी आणि बर्मी साम्राज्य यांच्यात झाले. हे युद्ध १८२४ ते १८२६ या काळात लढले गेले. या युद्धाची प्रमुख कारणं खालीलप्रमाणे होती:
- साम्राज्यवादी महत्वाकांक्षा: ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीला आपला प्रभाव वाढवायचा होता, तर बर्मी साम्राज्यही आपला विस्तार करत होते.
- सीमा विवाद: दोन्ही साम्राज्यांच्या सीमांवर नेहमी वाद होते.
- राजकीय हस्तक्षेप: ब्रिटिशांनी बर्मी राजकारणात हस्तक्षेप करण्यास सुरुवात केली, ज्यामुळे बर्मी शासक नाराज झाले.
युद्धाचा परिणाम:
- ब्रिटिशांनी আরাকান (Arakan) आणि তেনাসসেরিম (Tenasserim) हे प्रांत जिंकले.
- बर्मी साम्राज्याला ब्रिटिशांनीimposed केलेला यांदाबोचा तह (Treaty of Yandabo) मान्य करावा लागला. अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा .
वसईचे स्वातंत्र्य
वसई हे शहर महाराष्ट्रातील एक महत्त्वाचे ऐतिहासिक शहर आहे. वसईच्या स्वातंत्र्याचा संबंध मराठा साम्राज्याशी आहे.
- मराठा शासन: १७३९ मध्ये मराठा साम्राज्याने पोर्तुगीजांकडून वसई जिंकून घेतली. चिमाजी अप्पा यांच्या नेतृत्वाखाली मराठा सैन्याने वसईच्या किल्ल्याला वेढा घातला आणि पोर्तुगीजांचा पराभव केला.
- मराठा साम्राज्यात समावेश: वसई मराठा साम्राज्याचा एक भाग बनले आणि मराठ्यांनी या प्रदेशावर आपले वर्चस्व स्थापित केले.
- महत्व: वसई मराठ्यांसाठी एक महत्त्वाचे व्यापारी केंद्र बनले.
पहिल्या बाल्कन युद्धाची कारणे खालीलप्रमाणे:
- राष्ट्रावादाचा उदय: बाल्कन प्रदेशात अनेक वांशिक आणि धार्मिक गट होते. 19 व्या शतकात, या गटांमध्ये स्वतःची स्वतंत्र राष्ट्रे बनवण्याची भावना वाढू लागली.
- ऑट्टोमन साम्राज्याची दुर्बलता: एक काळ असा होता की ऑटोमन साम्राज्य खूप शक्तिशाली होते, पण 19 व्या शतकात ते कमजोर झाले. बाल्कन प्रदेशावरील त्याची पकड ढिली झाली आणि तेथील लोकांना स्वातंत्र्य मिळवण्याची संधी मिळाली.
- युरोपातील महासत्तांची भूमिका: ऑस्ट्रिया-हंगेरी आणि रशियासारख्या युरोपातील मोठ्या सत्तांचे बाल्कन प्रदेशावर नियंत्रण ठेवण्याचे मनसुबे होते. या सत्तांच्या हस्तक्षेपामुळे बाल्कन प्रदेशातील परिस्थिती अधिकच बिघडली.
- बाल्कन लीगची स्थापना: बल्गेरिया, सर्बिया, ग्रीस आणि मॉंटेनेग्रो या देशांनी मिळून ऑटोमन साम्राज्याविरुद्ध एकजूट होऊन बाल्कन लीगची स्थापना केली.
- तत्कालीन राजकीय वातावरण: 20 व्या शतकाच्या सुरुवातीला, युरोपमध्ये युद्धाचे ढग जमा होऊ लागले होते. अनेक देशांमध्ये लष्करी स्पर्धा वाढली होती आणि युद्धाची तयारी सुरू होती. यामुळे बाल्कन प्रदेशात अशांतता वाढली.
अधिक माहितीसाठी: