सामाजिक संरक्षणाच्या संस्था (Social Protection Institutions) ह्या समाजातील दुर्बळ आणि गरजू लोकांना आधार देण्यासाठी आणि त्यांचे कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी कार्य करतात. ह्या संस्था अनेक प्रकारच्या सेवा आणि कार्यक्रम पुरवतात. भारतातील काही प्रमुख सामाजिक संरक्षणाच्या संस्था खालीलप्रमाणे आहेत:

• सरकारी संस्था:
  • केंद्र सरकार: सामाजिक न्याय आणि अधिकारिता मंत्रालय (socialjustice.gov.in), ग्रामीण विकास मंत्रालय (rural.nic.in), आणि महिला आणि बाल विकास मंत्रालय (wcd.nic.in) हे विविध सामाजिक सुरक्षा योजना आणि कार्यक्रम चालवतात.
  • राज्य सरकार: राज्य सरकारे देखील आपापल्या राज्यांमध्ये सामाजिक सुरक्षा योजना राबवतात.
• गैर-सरकारी संस्था (NGOs): अनेक अशासकीय संस्था (NGOs) सामाजिक क्षेत्रात कार्यरत आहेत, ज्या गरीब, दुर्बळ आणि उपेक्षित लोकांसाठी काम करतात. त्यामध्ये शिक्षण, आरोग्य, रोजगार, आणि इतर आवश्यक सेवा पुरविल्या जातात.
• आंतरराष्ट्रीय संस्था: युनिसेफ (unicef.org), संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रम (UNDP) (undp.org), आणि जागतिक बँक (worldbank.org) यांसारख्या आंतरराष्ट्रीय संस्था देखील सामाजिक संरक्षणासाठी मदत करतात.
• सामुदायिक संस्था: स्थानिक पातळीवर काम करणाऱ्या संस्था, जसे की स्वयं-सहायता गट (Self-Help Groups - SHGs), गावांतील समित्या, आणि स्थानिक मंडळे हे देखील सामाजिक संरक्षणात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

या संस्थांच्या माध्यमातून समाजातील गरीब, निराधार, महिला, मुले, वृद्ध, आणि अपंग व्यक्तींना मदत पुरवली जाते, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होते.